W związku ze zbliżającym się końcem roku i nie tylko, wielu pracodawców i przedsiębiorców wychodzi z inicjatywą dodatkowego uznania dla współpracy, wręczając prezenty. Wygodnym pomysłem na podarunek jest voucher. Obdarowany taką formą prezentu może w dogodnym dla siebie momencie zakupić dany towar lub usługę spośród często szerokiego wyboru.
Według art. 2 ust. 41 ustawy o VAT bon/voucher to:
„Rozumie się przez to instrument, z którym wiąże się obowiązek jego przyjęcia jako wynagrodzenia lub części wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, w przypadku którego towary, które mają zostać dostarczone, lub usługi, które mają zostać wykonane, lub tożsamość potencjalnych dostawców lub usługodawców są wskazane w samym instrumencie lub określone w powiązanej dokumentacji, w tym w warunkach wykorzystania tego instrumentu”.
Voucher to dokument, który uprawnia do skorzystania z konkretnych usług i produktów. Uzyskiwany jest po uiszczeniu określonej opłaty. Jest to dokument, który przyznaje posiadaczowi pewne prawa – na przykład zakup produktu ze zniżką. Osoba obdarowana do daty określonej na voucherze (termin ważności vouchera) może się nim posługiwać, aby skorzystać z konkretnej usługi lub zakupić określone produkty.
Bon pełniący rolę wynagrodzenia nie jest instrumentem płatniczym. Dlatego funkcja vouchera wykracza poza odpłatność za usługę lub towar. W związku z powyższym bon można określić narzędziem, które służy do wymiany na towar lub usługę.
Aby mówić o voucherze, w przedmiotowym instrumencie (np. regulaminie korzystania) określa się:
- że nabywca zapłaci w części lub całości bonem za usługi lub towary,
- tożsamość dostawców lub usługodawców i to, że są zobowiązani do zaakceptowania takiej formy „płatności” za dostarczone towary lub usługi.
Powyższe kryteria nie muszą być spełnione jednocześnie, więc wystarczy, że zaistnieje tylko jeden z nich, aby przedmiotowy instrument zakwalifikować jako bon według definicji zgodnej z ustawą VAT.
Ustawa o VAT wyróżnia dwie grupy bonów: bon jednego przeznaczenia i bon różnego przeznaczenia.
Bon jednego przeznaczenia (SPV) to bon, w którym miejsce dostawy towarów lub świadczenia usług, których bon dotyczy i kwota należnego podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze z tytułu dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług są znane w chwili emisji tego bonu. Z tego typu bonem mamy do czynienia, gdy zostają spełnione dwa kryteria:
- w momencie emisji bonu znane jest miejsce dostawy towarów lub świadczenia usług,
- w chwili emisji bonu znana jest kwota należnego podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze z tytułu dostawy tych towarów lub świadczenia usług
W związku z powyższym, bon jednego przeznaczenia nie musi mieć cech wymienialności na konkretne towary czy usługi, ale musi być określone miejsce, gdzie dokonywana będzie dostawa tych towarów lub świadczone usługi i jaka będzie wysokość podatku należnego z tytułu powyższych transakcji.
Przykładem bonu jednego przeznaczenia będzie np. voucher do hotelu oferującego usługi relaksacyjne i odnowy biologicznej, który będzie umożliwiał skorzystanie z usługi zabiegu odmładzającego twarzy – znane jest dokładne miejsce hotelu oraz rodzaj usługi, więc znana będzie kwota podatku należnego.
Bon różnego przeznaczenia (MPV) jest bonem innym niż bon jednego przeznaczenia. Wobec tego, zgodnie z definicją w ustawie o VAT, w tego typu bonach nie jest znane miejsce świadczenia usług bądź dostawy towarów oraz nie jest znana kwota podatku należnego, podatku od wartości dodanej bądź podatku o podobnym charakterze. Należy podkreślić, że powyższe cechy nie muszą być spełnione jednocześnie.
Przykładem bonu różnego przeznaczenia będzie voucher do sieci marketów spożywczych – nie wiadomo, w którym dokładnie sklepie zostanie on zrealizowany i na jakie konkretnie towary zostanie wymieniony, tak więc nie jest znana wysokość podatku należnego.
Bon nie zmienia swojego charakteru z bonu jednego przeznaczenia na różnego przeznaczenia i na odwrót.
Nawiązując do bonów różnego przeznaczenia, art. 8b ustawy o VAT określa szczególne regulacje, w których podkreśla, że nie podlega opodatkowaniu podatkiem wcześniejszy transfer bonu. Opodatkowaniu będzie podlegać dopiero faktyczne przekazanie towarów lub faktyczne świadczenie usług dokonane w zamian za voucher. Z tego wynika, że podatek VAT powinien zostać pobrany w chwili realizacji bonu różnego przeznaczenia, innymi słowy w momencie wykonania tej dostawy towarów lub wykonania usług.
Z kolei w przypadku bonów jednego przeznaczenia obowiązek podatkowy powstaje w dacie transferu, ponieważ już wtedy znana jest jego konkretna kwota.
Natomiast w odniesieniu do płatności za towar lub usługę za pośrednictwem bonu różnego przeznaczenia rozróżniono dwie sytuacje: gdy bon różnego przeznaczenia jest realizowany w całości oraz gdy jest realizowany w części.
Podsumowując – jeżeli bon różnego przeznaczenia nie zostanie w ogóle zrealizowany, to obowiązek podatkowy nie powstaje. Jeżeli klient nie wykorzysta całej lub części kwoty z vouchera, to ta różnica nie jest zwracana. Sam transfer bonu MPV nie podlega VAT. Opodatkowanie podatkiem VAT nie wystąpi również w przypadku upłynięcia terminu ważności vouchera.
W przypadku voucherów pełniących funkcję jako dodatkowe świadczenia dla pracowników, nie mają one żadnego powiązania z jakością i ilością wykonanej pracy, w związku z tym nie pełnią roli wynagrodzenia za pracę. Voucher można zaklasyfikować jako świadczenie pozapłacowe. Bony mogą zostać sfinansowane ze środków obrotowych przedsiębiorstwa lub z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS). Przekazanie przez pracodawcę vouchera niesie za sobą obowiązek opodatkowania jego wartości podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Ustawodawca wyłączył bony ze świadczeń rzeczowych i finansowych na rzecz pracowników finansowane z ZFŚS, w związku z czym każdy voucher podarowany pracownikowi należy opodatkować jako przychód.
Jeśli vouchery są sfinansowane z ZFŚS, to ich wartość jest doliczana do podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym pracowników*, natomiast ich wartość nie jest doliczana do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne ZUS. W przypadku sfinansowania voucherów ze środków obrotowych firmy, to od całości wartości naliczany jest podatek dochodowy pracownikowi i doliczany do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne ZUS. W przypadku częściowego sfinansowania z ZFŚS, zwolniona ze składek jest ta część sfinansowana z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.
*Zwolnienie z PIT do 1000 zł w roku dla pracownika z ZFŚS
Podarowanie voucherów ma na celu zmotywowanie pracowników do efektywnej pracy, tym samym osiągania wyższych wyników sprzedażowych przedsiębiorstwa. W związku z tym wydatki poniesione ze środków obrotowych firmy przez pracodawcę na vouchery dla pracowników mają związek pośredni z przychodami firmy – tak więc można zaliczyć ten wydatek do kosztów uzyskania przychodów.
Zobacz inne nasze artykuły: KLIKNIJ TUTAJ
