Puste faktury zwane również fikcyjnymi oznaczają, iż świadczona usługa lub dostawa towaru nigdy nie miały miejsca, pomimo, że dokument został wystawiony i trafił do obiegu. Jest to bardzo częsty proceder, mimo coraz bardziej restrykcyjnych przepisów karno-skarbowych.
Ale może zacznijmy od początku, co to w ogóle jest Faktura Vat?
Faktura Vat to dokument księgowy, który potwierdza przeprowadzoną transakcję. Art. 106e ustawy o VAT mówi jakie elementy powinien zawierać ten dokument. Są to : dokładne dane sprzedawcy oraz nabywcy, datę zawarcia transakcji, usługa lub towar, które są przedmiotami umowy, cena jednostkową przed podatkiem, podstawę opodatkowania, kwotę i stawkę podatku oraz całkowitą należność.
Wystawianie pustych faktur może wystąpić w drodze pomyłki, zaniechania przedsiębiorcy ale również może być to działanie celowe, mające na celu świadome zmniejszenie podatku dochodowego oraz podatku VAT. Prostymi słowami możemy to nazwać oszustwem mającym na celu okradanie własnego państwa! Konsekwencje z takiego działania ponosi zarówno sprzedawca jak i nabywca.
Puste faktury możemy podzielić na trzy grupy:
- Dokumentujące transakcję, która w ogóle nie miała miejsca;
- Dokumentujące realną transakcję , lecz jest ona realizowana przez inny podmiot, niż istniejący na fakturze;
- Dokumentujące realną transakcję, lecz jest ona wystawiana przez firmanta, tzn. że podmiot nabywający nie ma pojęcia kto tak naprawdę sprzedaje usługę lub realizuje dostawę towaru.
Konsekwencje wystawiania pustych faktur
Wystawianie fikcyjnych faktur wiąże się z konsekwencjami, które mają swoje odzwierciedlenie zarówno w kodeksie karnym skarbowym ( KKS), ale również w kodeksie karnym ( KK ) i ustawie o Vat.
KKS mówi:
Art. 62 § 1: Kto wbrew obowiązkowi nie wystawia faktury lub rachunku, wystawia je w sposób wadliwy albo odmawia ich wydania, podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych.
Art. 62 § 2: Kto fakturę lub rachunek wystawia w sposób nierzetelny albo takim dokumentem się posługuje, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od roku, albo obu tym karom łącznie.
Jak widać są one dość wysokie, jednakowoż KK mówi o dużo bardziej restrykcyjnych karach.
Art. 270a Kodeksu Karnego mówi:
§ 1. Kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Natomiast:
§ 2.
Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 wobec faktury lub faktur, zawierających kwotę należności ogółem, której wartość lub łączna wartość jest większa niż pięciokrotność kwoty określającej mienie wielkiej wartości, albo z popełnienia przestępstwa uczynił sobie stałe źródło dochodu, podlega karze pozbawienia wolności od lat 3 do 20.
Ostatni zaś:
§ 3.
W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu określonego w § 1 lub 2 podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Ustawa o Vat art. 108 mówi o:
W przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty. Art. 88 ust. 3 a pkt. 4 ustawy o VAT mówi, iż nie ma możliwości odliczenia podatku. Kolejną sankcją, która wynika z kolei z art. 112c ustawy o VAT jest obowiązek zapłaty stawki sankcyjnej podatku w wysokości 100% zawyżenie podatku naliczonego.
Ale tak jak wspomnieliśmy na początku, przedsiębiorca może omyłkowo lub przez zaniechanie wystawić fakturę. Jakie wtedy ma możliwości? Po pierwsze, jeśli faktura nie została wysłana do kontrahenta, może ją anulować. Jeśli niestety to się stało, trzeba wystawić fakturę korygującą do 0.
Nabywca również musi wykonać pewne działania, aby uniknąć konsekwencji. Jeśli odliczył podatek z pustej faktury, powinien złożyć odpowiednie korekty deklaracji, a następnie wpłacić należny podatek wraz z odsetkami. Konieczne jest również dokonanie zapisów w rejestrze Vat na minus za okres w którym odliczono nienależny podatek. Musi również złożyć korektę pliku JPK_V7.
Orzecznictwo sądowe
Dotychczasowe orzecznictwo sądów administracyjnych w Polsce pokazywało, iż istnieją dwa sprzeczne ze sobą poglądy, rozstrzygające kto jest winien wystawiania pustych faktur. Czy podatnik, który nie miał pojęcia o tym, że jego pracownik podszywa się pod niego (np. orzeczenie NSA z dnia 27.06.2017r.) i wystawia takie faktury, czy działający w ten sposób pracownik. (np. wyrok NSA z dnia 24.10.2014r.). Dnia 30.01.2024r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok, iż to pracownik, który posługuje się danymi Podatnika i wystawia fikcyjne faktury, może zostać pociągnięty do odpowiedzialności za zapłatę wykazanego w jej treści podatku należnego, oczywiście jeśli wykaże się brak winy Podatnika.
Myślę, iż na gruncie polskiego orzecznictwa ww. sprawie dużo to zmienia.
Czy wystawianie pustych faktur w Polsce jest procederem na dużą skalę?
Jakiś czas temu funkcjonariusze CBA zatrzymali przedsiębiorcę, który w latach 2018-2019 wystawiając puste faktury, naraził Skarb Państwa na utratę 500 000zł. Okazało się, iż nie był jedynym uczestniczącym w tym procederze podmiotem gospodarczym. Była to zorganizowana grupa podmiotów gospodarczych, tworzących tzw. „fabrykę pustych faktur”.
W sumie szacowana wartość wyłudzonego podatku Vat to 10 000 000zł! Do tej pory udało zatrzymać się 25osób i postawić im zarzuty z art. 271a KK oraz art. 56 i 61 KKS.
Osiem osób przyznało się do winy i poddało dobrowolnej karze, za co zostali skazani prawomocnym wyrokiem sądu.
Jak widać wysokie kary wcale nie odstraszają przedsiębiorców mniejszych lub większych od tego rodzaju działalności. Dla niektórych, liczy się tylko chęć osiągnięcia zysku czy to w sposób legalny czy też nie, nie ma znaczenia. Zastanówmy się czy warto, bo tak naprawdę okradamy samych siebie!
Zobacz inne nasze artykuły: KLIKNIJ TUTAJ
