Akcyza należy do podatków pośrednich. Zasady dotyczące akcyzy są ujednolicone dla państw członkowskich UE. Podatek akcyzowy obciąża nabywców, ponieważ jest wliczony w cenę sprzedawanych towarów. Celem akcyzy jest ograniczenie spożycia szkodliwych dla zdrowia społeczeństwa produktów lub paliwa, którego spalanie niszczy środowisko naturalne.
Dyrektywa Rady 2008/118/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego reguluje zasady funkcjonowania tej daniny na terytorium Unii Europejskiej. Dodatkowo w Polsce funkcjonują przepisy ustawy o podatku akcyzowym z dnia 6 grudnia 2008 oraz rozporządzenie Ministra Finansów.
Przykłady towarów objętych akcyzą:
- alkohol etylowy oraz wyroby alkoholowe
- paliwa silnikowe
- samochody osobowe
- wyroby tytoniowe
- paliwa opałowe
- oleje
- wyroby nowatorskie
Znaki akcyzowe
Minister Finansów reguluje wygląd znaków akcyzowych.
Podział znaków akcyzowych:
- podatkowe znaki akcyzy – potwierdzają wpłatę określonej kwoty na cele podatkowe
- legalizacyjne znaki akcyzy – potwierdzają prawo określonego podmiotu do sprzedaży wyrobów objętych akcyzą w sposób legalny
Jakie czynności wiążą się z wymogiem opłacenia podatku akcyzowego?
- produkcja, sprzedaż towarów objętych podatkiem akcyzowym
- wyprowadzenie wyrobów akcyzowych zharmonizowanych ze składu podatkowego
- przywóz do kraju oraz wywóz za granicę towarów objętych akcyzą
- nabycie/posiadanie wyrobów objętych akcyzą, jeśli nie został zapłacony od nich jeszcze podatek w określonej wysokości
- ubytki lub niedobory wyrobów akcyzowych zharmonizowanych, które powstały na etapie produkcji, magazynowania, przerobu, zużycia lub przewozu
Które wyroby tytoniowe są zharmonizowane, a które niezharmonizowane? – ustawa o podatku akcyzowym
Wyroby zharmonizowane:
- paliwa silnikowe
- gaz
- oleje opałowe
- wyroby alkoholowe
- energia elektryczna
- produkty zawierające tytoń
Wyroby niezharmonizowane:
- kosmetyki
- perfumy
- samochody
- broń
- futra
Co jest podstawą opodatkowania w podatku akcyzowym?
- Kwota należna z tytułu sprzedaży towarów objętych akcyzą pomniejszona o VAT i akcyzę
- Jeśli mamy do czynienia z nabyciem towarów wewnątrz UE to podstawą opodatkowania jest kwota jaką nabywca płaci za towary
- Jeśli mamy do czynienia z dostawą wewnątrz UE to podstawę opodatkowania stanowi kwota należna za dostawę wyrobów
- Jeśli towary są importowane to podstawę opodatkowania wylicza się sumując wartość celną wyrobów i cło
Sposoby ustalania kwot akcyzy:
Stawki akcyzy mogą być obliczane na podstawie procentu podstawy opodatkowania, czy maksymalnej ceny detalicznej lub kwoty na jednostkę wyrobu.
Deklaracje dotyczące podatku akcyzowego:
Są składane do urzędu celnego. Formularz główny AKC-4/AKC-4z to podstawowy dokument wymagany do złożenia deklaracji. Dodatkowo przy składaniu oświadczenia należy uwzględnić formularze szczegółowe dotyczące konkretnego rodzaju podatku akcyzowego, którym są objęte te towary, którymi obrót prowadzi nasza firma. AKC-4/AKC-4z należy złożyć do 25. dnia miesiąca za zobowiązania wynikające z miesiąca poprzedniego. Deklarację AKC-U/S należy złożyć w terminie 14 dni od powstania obowiązku podatkowego, jednak nie można przekroczyć terminu rejestracji samochodu osobowego na terytorium kraju.
Obowiązki przedsiębiorców, którzy prowadzą obrót towarami akcyzowymi:
- rejestracja w odpowiednim urzędzie skarbowym
- obliczanie i wpłacanie akcyzy na podstawie przepisów zawartych w ustawie
- przedsiębiorcy obracający wyrobami akcyzowymi muszą ponadto składać deklaracje akcyzowe
- oznaczenie towarów (banderole)
- przechowywanie dokumentacji w razie kontroli zakładu przez skarbówkę
Przykład obliczania podatku akcyzowego od wyrobów węglowych:
W przypadku wyrobów węglowych oznaczonych kodami CN 2701, CN 2702 oraz CN 2704 zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym wysokość podatku wynosi 1,38 zł/ 1 gigadżul (GJ).
Jeśli przedsiębiorca prowadzący sprzedaż koksu o sygnaturze CN 2704 sprzeda 24.500 kilogramów koksu to uwzględniając ustawową wartość opałową koksu 27,5 GJ/1000 kilogramów zapłaci podatek:
Przykład wyliczania podatku akcyzowego za papierosy.
Stawka akcyzy za papierosy w 2024 roku wynosi 276,00 zł za każde 1.000 sztuk i 32,05% maksymalnej ceny detalicznej. W praktyce do obliczenia minimalnego podatku akcyzowego stosuje się średnią ważoną detaliczną cenę sprzedaży papierosów, która dla 2024 roku wynosi 815,54 zł w przeliczeniu na 1000 sztuk. Minimalny podatek akcyzowy powstał w celu ochrony budżetu państwa przed umieszczaniem na opakowaniu bardzo niskiej maksymalnej ceny detalicznej. Jeśli wartość podatku akcyzowego wyliczona z uwzględnieniem maksymalnej ceny detalicznej będzie niższa od minimalnego podatku akcyzowego należy zastosować minimalny podatek akcyzowy.
Zatem podatek od statystycznych papierosów w 2024 roku będzie wynosił:
W przeliczeniu na jedną paczkę papierosów, która zawiera 20 sztuk podatek będzie wynosił ok. 10 złotych i 75 groszy.
Warto pamiętać, że istnieje cała lista wytworów zwolnionych z podatku akcyzowego, z którymi można zapoznać się na stronie: https://www.podatki.gov.pl/akcyza/abc-akcyza/zwolnienia-od-akcyzy/
Zobacz inne nasze artykuły: KLIKNIJ TUTAJ
