Koło gospodyń wiejskich (KGW) zalicza się do samorządnych, dobrowolnych i społeczno-zawodowych organizacji kobiecych. Działają głównie na terenach wiejskich. Kół gospodyń wiejskich jest już w Polsce ponad 14340 (stan na lipiec 2024). Organizacje tego typu odgrywają kluczową rolę w kultywowaniu tradycji oraz integracji mieszkańców wsi.
Działalność KGW jest skierowana nie tylko do samych osób należących do organizacji, ale również do lokalnej społeczności. Widać to poprzez uczestnictwo w stałych imprezach danej gminy (np. festyny, dożynki, procesje kościelne), ukazując przy tym tradycje regionalne.
Do działań kół gospodyń wiejskich należą
- prowadzenie działalności społeczno-wychowawczej i kulturowej w środowiskach wiejskich
- działania na rzecz rozwoju obszarów wiejskich;
- wsparcie rozwoju przedsiębiorczości kobiet oraz działania na rzecz poprawy ich warunków życia i pracy na wsi;
- upowszechnianie i rozwój racjonalnych metod prowadzenia gospodarstw domowych;
- reprezentacja spraw środowiska kobiet wiejskich wobec organów administracji publicznej;
- rozwój kultury regionalnej.
Na terenie jednej wsi punkt centralny może mieć tylko jedno koło gospodyń wiejskich. Dodatkowo, koła gospodyń wiejskich mogą mieć siedzibę na terenach sołectw graniczących z miastami oraz miast liczących do 5000 mieszkańców. Działania kół gospodyń wiejskich mogą obejmować więcej niż jedną wieś oraz miejsca poza granicami Polski. Do organizacji może należeć każda osoba, która ukończyła 18 lat, a za zgodą przedstawicieli ustawowych – dzieci, które ukończyły 13 lat. Niedozwolonym jest bycie członkiem więcej niż jednego koła gospodyń wiejskich.
Aby założyć koło gospodyń wiejskich, musi z taką inicjatywą wystąpić minimum 10 osób posiadających miejsce zamieszkania na terenie działalności koła (miejsce zamieszkania nie jest tożsame z miejscem zameldowania).
Na kole gospodyń wiejskich ciąży obowiązek wpisu do Krajowego Rejestru Kół Gospodyń Wiejskich, które prowadzi Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, kolejno wystąpić do Głównego Urzędu Statystycznego z wnioskiem o nadanie numeru REGON oraz do urzędu skarbowego o NIP. Z chwilą dokonania rejestru w ARiMR zostaje nabyta przez koło osobowość prawna, dzięki czemu staje się pełnoprawną organizacją sektora pozarządowego. Zyskuje tym samym możliwość wnioskowania o dofinansowanie z programów rządowych i samorządowych na bieżącą działalność statutową i rozwój.
Jeżeli dochody koła nie przekroczą 200 tys. zł, zarejestrowane koło jest zwolnione z podatku VAT. Nie płaci również podatku CIT pod warunkiem, że swoje dochody przeznacza na działalność zgodną ze statutem. Jeśli jego przychód wynosi do 100 tys. zł, posługuje się uproszczoną ewidencją przychodów i kosztów, do tego zwolniony jest z obowiązku sprzedaży za pomocą kas fiskalnych.
Zasady prowadzenia uproszczonej ewidencji przez koła gospodyń wiejskich są zawarte w Rozporządzeniu MF z dnia 7 stycznia 2019 r. w sprawie prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów przez koła gospodyń wiejskich.
Koło gospodyń wiejskich może ubiegać się o status organizacji pożytku publicznego (co umożliwia otrzymywanie dotacji oraz 1,5% podatku od osób fizycznych). Należy jednak pamiętać, że wiąże się to z rezygnacją z możliwości prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów (Art. 10a z Ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie).
Do źródeł przychodów koła zalicza się wpłacanie składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, dochodów z działalności zarobkowej (np. sprzedaż wyrobów sztuki ludowej i żywności regionalnej), majątku koła i z ofiarności publicznej. Dodatkowo mogą liczyć na dotacje od gminy, dofinansowanie ze środków Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej.
Jeżeli chodzi o ustalenie nazwy koła – w nazwie należy wskazać co najmniej jedną nazwę miejscowości, na terenie której prowadzona jest jego działalność.
Istnieje możliwość zawieszenia członka koła w sytuacji, gdy ze strony tej osoby występuje zaległość w opłacaniu składek członkowskich, nie przestrzega postanowień statutu koła oraz nie bierze udziału w jego pracach. Jeżeli, pomimo zawieszenia, dana osoba w dalszym ciągu nie wykonuje powierzonych obowiązków – zostaje wykluczona z koła.
Zobacz inne nasze artykuły: KLIKNIJ TUTAJ
