Inwentaryzacja to szereg czynności, które pozwalają na ustalenie faktycznego stanu składników majątku danego przedsiębiorstwa. Jest to swego rodzaju kontrola wewnętrzna w wyniku której przedsiębiorca może wyjaśnić różnice pomiędzy stanem rzeczywistym, a tym wynikającym z zapisów księgowych. Rozliczenie inwentaryzacji powinno być wykonane przed sporządzeniem sprawozdania finansowego w celu rocznego zamknięcia ksiąg rachunkowych.
Termin i częstotliwość wykonywania inwentaryzacji
- Składników aktywów – z wyłączeniem aktywów pieniężnych, papierów wartościowych, produktów w toku produkcji oraz materiałów, towarów i produktów gotowych, rozpoczęto nie wcześniej niż 3 miesiące przed końcem roku obrotowego, a zakończono do 15 dnia następnego roku, ustalenie zaś stanu nastąpiło przez dopisanie lub odpisanie od stanu stwierdzonego drogą spisu z natury lub potwierdzenia salda – przychodów i rozchodów (zwiększeń i zmniejszeń), jakie nastąpiły między datą spisu lub potwierdzenia a dniem ustalenia stanu wynikającego z ksiąg rachunkowych, przy czym stan wynikający z ksiąg rachunkowych nie może być ustalony po dniu bilansowym;.
- Zapasów materiałów, towarów, produktów gotowych i półproduktów znajdujących się w strzeżonych składowiskach i objętych ewidencją ilościowo-wartościową – przeprowadza się raz na 2 lata;
- Nieruchomości zaliczonych do środków trwałych oraz inwestycji, jak też znajdujących się na terenie strzeżonym innych środków trwałych oraz maszyn i urządzeń wchodzących w skład środków trwałych w budowie – przeprowadza się raz na 4 lata;
- Zapasów towarów i materiałów (opakowań) objętych ewidencją wartościową w punktach obrotu detalicznego jednostki- przeprowadza się raz w roku;
- Zapasów drewna w jednostkach prowadzących gospodarkę leśną – przeprowadza się raz w roku;
- Dokonuje się jej również na dzień zakończenia działalności przez jednostkę oraz na dzień poprzedzający postawienie jej w stan likwidacji lub ogłoszenia upadłości;
- Przepis ten stosuje się odpowiednio do działalności przedsiębiorstwa w spadku na dzień, w którym zarządca sukcesyjny przestał pełnić swą funkcję, albo na dzień wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego.
Odstąpienie od wykonania inwentaryzacji
- w przypadku połączenia lub podziału jednostek, z wyjątkiem spółek kapitałowych, jeżeli strony w drodze umowy pisemnej odstąpią od przeprowadzenia inwentaryzacji;
- w przypadku zawieszenia działalności, kiedy jednostka nie zamyka ksiąg rachunkowych.
Metody przeprowadzania inwentaryzacji
- Spis z natury jest to najbardziej czasochłonny ale jednocześnie najbardziej dokładny sposób na zweryfikowanie stanu aktywów i pasywów przedsiębiorstwa.
- Dwustronne potwierdzenie stanów księgowych aktywów i pasywów pomiędzy kontrahentami, wierzycielami, dłużnikami dla należności w formie pisemnej.
- Weryfikacja – metoda polegająca na porównywaniu stanów księgowych w księgach rachunkowych lub inwentarzowych z danymi w dokumentach źródłowych lub wtórnych, rejestrach, kontrolkach, kartotekach operacyjnych.
- Pośrednia uproszczona polegająca na spisywaniu składników majątkowych w przybliżeniu ze względu na brak możliwości na dokonanie spisu z natury np. z powodu braku dostępu.
Inwentaryzację można podzielić wg różnych kryteriów
Zakresu:
-pełna obejmująca wszystkie składniku majątkowe;
-wyrywkowa obejmująca wybrane składniki majątkowe;
Powtarzalności:
-cykliczna powtarza się w z góry ustalonych odstępach czasowych;
-doraźna przeprowadzana w razie potrzeby np. zmiany osoby odpowiedzialnej materialnie;
Trybu przeprowadzania:
-okresowa przeprowadzona w wyznaczonym wcześniej terminie;
-ciągła przeprowadzona wg planu w okresie stałym;.
Rozliczenie inwentaryzacji
Po zakończeniu inwentaryzacji należy jej wyniki odpowiednio udokumentować i powiązać z zapisami ksiąg rachunkowych. W przypadku gdy wynikną różnice, należy je wyjaśnić i rozliczyć w księgach rachunkowych tego roku obrotowego na który przypadał termin inwentaryzacji.
Zobacz inne nasze artykuły: KLIKNIJ TUTAJ
