Zgodnie z Kodeksem pracy do obowiązków pracodawców należy profilaktyczna ochrona zdrowia na terenie zakładu pracy. Zaliczane jest do tego wysyłanie pracowników na badania lekarskie, mające stwierdzić, czy pracownik nie ma przeciwwskazań do wykonywania pracy na określonym stanowisku.
Badania te zostały podzielone na:
- Badania wstępne – przeprowadzane w momencie przyjęcia pracownika do pracy.
- Badania okresowe – wykonywane w trakcie zatrudnienia, w terminach wyznaczonych przez lekarza.
- Badania kontrolne – podlega im każdy pracownik po chorobie trwającej dłużej niż 30 dni (bez znaczenia jest przyczyna niezdolności do pracy).
By takie badanie mogło być przeprowadzone, pracodawca wpierw jest zobowiązany do wydania pracownikowi skierowania na badania lekarskie, w którym określa stanowisko, warunki pracy, w tym czynniki szkodliwe, uciążliwe lub niebezpieczne, które mogą występować na danym stanowisku oraz informacje o charakterze pracy, które mogą mieć wpływ na zdrowie pracownika.
Lekarz medycyny pracy, na podstawie opisu warunków pracy zawartych w skierowaniu, przeprowadza badania i wystawia orzeczenie. Koszty badań profilaktycznych jest zobowiązany pokryć w całości pracodawca.
Badanie wstępne
Jest pierwszym etapem, który musi przejść osoba rozpoczynająca zatrudnienie. Badanie to ma na celu wykrycie przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku oraz ocenę, czy kandydat jest zdolny do pracy w warunkach opisanych w skierowaniu na badania lekarskie. Dotyczy ono osób, które:
- Podejmują pracę na nowym stanowisku pracy.
- Zmieniają stanowisko na posiadające bardziej wymagające warunki pracy.
Badaniom wstępnym nie podlegają osoby:
- przyjmowane ponownie do pracy u tego samego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy z tym pracodawcą;
- przyjmowane do pracy u innego pracodawcy na dane stanowisko w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy, jeżeli przedstawią pracodawcy aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie, a pracodawca ten stwierdzi, że warunki te odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy, z wyłączeniem osób przyjmowanych do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych.
Pracodawca zobowiązany jest przechowywać w aktach osobowych pracownika orzeczenia lekarskie wraz z wydanymi skierowaniami na badania, a także orzeczenia lekarskie i skierowania wydane przez innych pracodawców uzyskane od osób przyjmowanych do pracy, w przypadku gdy na ich podstawie dopuszcza się pracownika do pracy.
Należy także pamiętać, że zgodnie z art. 229 § 4 Kodeksu pracy pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez aktualnego orzeczenia lekarskiego. Za taki czyn pracodawca naraża się na karę grzywny w wysokości od 1000 do 30000 złotych (na podstawie art. 283 §1 Kodeksu pracy), a nawet na karę pozbawienia wolności do 3 lat (na podstawie art. 220 §1 Kodeksu karnego) w związku z nie przestrzeganiem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Badanie okresowe
Badanie wstępne ma określoną datę ważności przez lekarza który wykonał badanie. Po upłynięciu terminu pracownik powinien zgłosić się ponownie do lekarza medycyny pracy, aby upewnić się, że stan zdrowia pracownika pozwala na dalsze wykonywanie obowiązków.
Częstotliwość okresowych badań lekarskich zależy od specyfiki stanowiska i warunków pracy opisanych w skierowaniu na badania. Przykładowo, pracownicy narażeni na działanie substancji szkodliwych lub hałasu mogą być badani częściej niż osoby wykonujące prace biurowe.
Badanie kontrolne
Badanie to jest obowiązkowe, w sytuacji gdy pracownik powraca po chorobie trwającej więcej niż 30 dni. Wykonuje się je w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku. W przypadku choroby krótszej niż 30 dni, pracodawca nie ma takiego obowiązku zlecić pracownikowi wykonania badań kontrolnych, ale może to zlecić za zgodą pracownika.
Zarówno badania okresowe jak i kontrolne powinny być przeprowadzone w miarę możliwości w trakcie godzin pracy, a za ich czas pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Zobacz inne nasze artykuły: KLIKNIJ TUTAJ
